اگر در محله خاتمالانبیا(ص) چند گره اساسی وجود داشته باشد، بدونشک یکی از آنها معضل مسدودبودن خیابان توس ۷۰ یا همان معبر امامزمان (عج) است؛ خیابانی که بهدلیل ساختوسازهای غیرمجاز فراوان، تراکم جمعیت زیادی دارد و خودروهای بسیاری هرروز در آن رفتوآمد میکنند.
موضوع دیگری که درنتیجه آن، مسدودبودن خیابان توس ۷۰ بیشتر به چشم میآید، تراکم مراکز آموزشی محله خاتمالانبیا (ص) در این خیابان است، بهطوریکه از بولوار خادمالشریعه تا سهراه دانش، حدفاصل جاده قدیم و بزرگراه پیامبراعظم (ص)، هشتدبستان و دبیرستان و هنرستان قرار دارد که همه آنها در دو فرعی خیابان توس۷۰، یعنی امامزمان (عج)۲۰ و ۲۴ واقع شدهاند.
قرارگرفتن یک انبار مواد غذایی ۱۵۰۰متری در انتهای این خیابان پرتراکم و پرتردد باعث شده است توس۷۰ تقریبا راه خروجی مناسبی نداشته باشد. همین موضوع امدادرسانی در زمان بروز بحران را دشوار و جان و مال مردم را با خطر روبهرو میکند.
با اینکه شورای شهر ششم برای بازگشایی این معبر، بودجهای را تصویب کرده بود، رایزنیها با صاحب ملک به نتیجه نرسید و براین اساس، اعضای شورای شهر مشهد، رأی به اعمال ماده۹ برای این زمین و اجرای پروژه بازگشایی معبر امامزمان (عج) دادند، پروژهای که همچنان اهالی چشمانتظار اجرای آن هستند.
خیابان توس۷۰، معبری دهمتری است که به نام خیابان امامزمان (عج) شهرت دارد. در یک دهه گذشته و بهدلیل ساختوسازهای غیرمجاز، ۸ هزار نفر به جمعیت این محدوده اضافه شده که هرخانوادهای به نوبه خودش یک خودرو و بار ترافیکی جدیدی به این معبر تحمیل کرده است. ازآنجاییکه انتهای خیابان امامزمان (عج) مسدود است، تنها مسیرهای ورودی به این معبر از سمت بولوار توس و فرعیهای امامزمان (عج)۱۷ و ۱۸ است.
مهدی رباطی، یکی از قدیمیهای این معبر و عضو شورای اجتماعی محله که بهطور جدی، پیگیر بازگشایی معبر توس۷۰ است، به ما میگوید: کاستن از بار ترافیکی خیابان توس۷۰ ازطریق معابر فرعی امامزمان (عج) ۱۷ و ۱۸ که عرض ششمتری دارند و همیشه یک سمت آن، ماشین پارک میکند، غیرممکن است.
بااینحال بیشتر اهالی ازطریق این فرعیها بهسمت بزرگراه پیامبراعظم (ص) حرکت میکنند، زیرا بولوار توس همیشه غلغله است، هم ترافیک سنگینی دارد و هم قدم به قدم چراغ راهنمایی گذاشتهاند. اگر انتهای خیابان توس۷۰ به بزرگراه پیامبراعظم (ص) راه داشت، تخلیه بار ترافیکی این معبر بهراحتی انجام میشد.
سر ظهر ساعت۱۲ به این خیابان میآییم. در سرتاسر این معبر، خودروها به هم قفل شدهاند؛ برخی شهروندان از ماشین پیاده میشوند و برای چنددقیقهای نقش پلیس راهنمایی را بازی میکنند.
درخیابان امامزمان (عج) هشتمرکز آموزشی فعالیت دارند؛ دبستان و دبیرستان دارالعلم، هنرستان شهید سنجرانی و یک مدرسه غیرانتفاعی درخیابان امامزمان (عج) ۲۰ قرار دارند و هنرستان کارودانش دخترانه پویا، دبستان دخترانه دانش، دبستان دارالفنون و یک هنرستان دیگر که نیمهساز است و فعالیتش را از سال دیگر آغاز میکند، در خیابان امامزمان (عج) ۲۴ جای گرفتهاند.
هر روز ۵ هزارو ۶۰۰دانشآموز در دو نوبت صبح و عصر به این معبر تردد و برخی از آنها از سایر محلات و مناطق در این مدارس تحصیل میکنند.
خودروهایی که وارد این معبر میشوند، سعی میکنند ازطریق معابر فرعی از توس ۷۰ خارج شوند
در ساعت تعطیلی این مراکز آموزشی یعنی بین ساعات ۱۲ تا ۱۳ در خیابان توس ۷۰ غوغایی به پا میشود. بسیاری از والدین ترجیح میدهند که بهدنبال فرزندشان بیایند. خودروهایی که وارد این معبر میشوند، سعی میکنند ازطریق معابر فرعی از توس ۷۰ خارج شوند، اما مگر چند خودرو در یک خیابان ششمتری یکطرفه جا میشود؟!
حسن رجبی یکی از اهالی قدیمی که خانهاش در کوچه امامزمان (عج) ۲۴ است، میگوید: خیلی وقتها خودروها برای خروج از توس ۷۰ مسیری طولانی را دندهعقب میآیند؛ زیرا نه راه پس دارند و نه راه پیش. تقریبا هر روز حوادثی داریم که پای بچهها زیر لاستیک خودرو میرود. واقعا چه کسی پاسخگوست؟
رجبی که انگار از شرایط پیشآمده و وعده شهرداری و شورای اسلامی شهر مشهد، مبنیبر بازگشایی خیابان توس ۷۰ بسیار خوشحال به نظر میرسد، بیان میکند: ۱۰سالی میشود که اهالی بهدنبال بازگشایی خیابان توس ۷۰ هستند.
اولینبار سال ۹۲ بود که همسایهها دور هم جمع شدیم و استشهادی پر کردیم و هزارنفر هم زیر آن را امضا کردند. قبلا بازگشایی توس ۷۰ کار خیلی سختی بود و اصلا در طرحهای شهری دیده نشده بود، اما حالا دست مدیران شهرداری باز است، زیرا براساس طرح تفصیلی جدید، بازگشایی خیابان توس ۷۰ و اتصال آن به بزرگراه پیامبراعظم (ص) پیشبینی شده است.
رجبی ادامه میدهد: در سالهای گذشته بارها با مالک زمین ۱۵۰۰ مترمربعی انتهای خیابان توس ۷۰ برای تملک آن مذاکره کردهایم. متأسفانه ایشان به پرداخت پول شهرداری قانع نیست. بارها با همسایهها و ریشسفیدان محلی نزد این خانواده که اتفاقا بچهمحل ما هستند، رفتیم و همه توان ما این بود که به هر نحوی شده است، با مالک توافق کنیم، اما توافق نمیکردند.
همین دو هفته پیش، خیاطی امیر نامجو که در خیابان امامزمان (عج) ۱۵ قرار دارد، دچار حریق شد. نزدیکترین ایستگاه آتشنشانی به خیابان توس۷۰ در میدان معراج است. امیرآقا به محض وقوع آتشسوزی با ۱۲۵ تماس میگیرد. دو ماشین برای مهار حریق به محل اعزام میشود، اما یکی در ترافیک بولوار توس گیر میکند و دیگری در فرعی امامزمان (عج) ۱۷. خلاصه تا ماشین آتشنشانی به خیاطی امیرآقا میرسد، نصف مال و اموالش دود میشود.
امیرآقا میگوید: اگر خیابان امامزمان (عج) بازگشایی میشد، ماشین آتشنشانی خیلی راحت به خیاطی ما دسترسی داشت و لازم نبود ۴۵دقیقه در ترافیک بولوار توس گیر بیفتد.
رجبی بین صحبتهای امیر نامجو میآید و میگوید: زوج ناشنوایی در انتهای خیابان امامزمان (عج) ۴ زندگی میکردند؛ چندماه پیش، خانه آنها هم در آتش خاکستر شد، آن هم فقط بهدلیل اینکه ماشین آتشنشانی دیر به مقصد رسید.
حاج حسین، دیگر قربانی ترافیک معبر و دیررسیدن نیروهای امدادرسان و خدماتی است. او که همسایه آقای رجبی در خیابان امام زمان (عج) ۲۴ بود، چندی پیش دچار سکته مغزی شد. به گفته نیروهای اورژانس، اگر آنها کمی زودتر به خانه حسینآقا رسیده بودند، شاید او الان زنده بود و درکنار فرزندانش زندگی میکرد.
درخواست بازگشایی معبر توس۷۰، مطالبه ۱۰ ساله اهالی محله خاتمالانبیا (ص) است که بالاخره به نتیجه رسید. از زمان تصویب طرح تفصیلی جدید، امور اداری و اجرایی این درخواست مردمی، آسانتر شده و ریتم تندتری به خودش گرفته است.
حاجاحمد سلطانی که در این خیابان کاسب است، بیان میکند: مطالبه اهالی برای بازگشایی معبر توس۷۰ بسیار فرسایشی شده بود. در این معبر هشتمرکز آموزشی با دوشیفت و بار ترافیکی سنگینی وجود دارد که در دفعات باعث ایجاد درگیری فراوان میان رانندگان وسائل نقلیه شده است.
فکر کنید یک خودرو میخواهد وارد خیابان امامزمان (عج)۲۰ شود و خودرو دیگر میخواهد از این معبر خارج شود، هیچ کدام هم راه پس و پیش ندارند. بیشتر وقتها این مواجهه به زدوخورد فیزیکی میانجامد و مردم باهم دست بهیقه میشوند.
شهردار منطقه۱۰ از زمان قبول این سمت، فعالیتهای گستردهای برای بازگشایی معبر توس۷۰ انجام داده است. او در نامههایی برای ملک معارض انتهای خیابان توس۷۰، درخواست اعمال ماده۹ قانون نحوه خرید و تملک اراضی و املاک برای اجرای برنامههای عمرانی را مطرح کرده که خوشبختانه با موافقت شهرداری و شورای اسلامی شهر مشهد، این مهم به تصویب رسیده است.
وحید برجستهنژاد میگوید: بهمنظور اجرای طرحهای توسعه شهری و لزوم ایجاد دسترسی مناسب برای شهروندان، پروژه بازگشایی محور توس ۷۰ در اولویت طرحهای عمرانی شهرداری منطقه۱۰ قرار دارد. بنبستبودن این معبر و وجود مراکز آموزشی پرشمار، باعث معضلات فراوانی در این محدوده شده و بار ترافیکی سنگینی به این خیابان تحمیل کرده است.
او با اشارهبه اینکه پیگیریهایی زیادی برای توافق با مالکان ملک معارض انجام شده است، توضیح میدهد: متأسفانه مالکان به بهانههای مختلف ازقبیل اعتراض به طرح، عدم قبول محاسبه و پرداخت حقوقات قانونی شهرداری با شهرداری به توافق نرسیدهاند و باتوجه به این موضوع، اجرای طرح در این قسمت متوقف شده است.
درخواست بازگشایی معبر توس۷۰، مطالبه ۱۰ ساله اهالی محله خاتمالانبیا (ص) است که بالاخره به نتیجه رسید
شهردار منطقه ۱۰ میگوید: طی مکاتبه با شهردار محترم مشهد، خواستار سرعتبخشیدن به اجرای این طرح و اعمال ماده۹ لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و املاک برای پروژههای عمرانی درخصوص این ملک شدهایم که این موضوع به تصویب شورای اسلامی شهر مشهد رسید و روند حقوقی آن درحال پیگیری است. براساس این قانون دستگاه اجرایی میتواند باتوجه به ضرورت اجرای پروژه، با دستور مقام قضایی برای تصرف ملک و اجرای طرحهای عمرانی اقدام کند.
رئیس کمیسیون ویژه ساماندهی حاشیه شهر با تأکید بر اینکه همه به ضرورت بازگشایی این معبر پرتردد و پرجمعیت آگاه هستیم، تصریح میکند: باید سیاستی را تعیین کنیم که اجرای پروژه هرچه زودتر عملیاتی شود.
بازگشایی خیابان توس۷۰ همواره یکی از مواردی بوده که شهروندان محله خاتمالانبیا (ص) از ما خواستهاند و ما هم در چندیننوبت که از این محله دیدن کردهایم، وعده رفع این معضل قدیمی و بزرگ را به اهالی این بخش از حاشیه شهر دادهایم.
مجید طهوریانعسکری با اشارهبه اینکه شهرداری از تاریخ ۲۵دیماه میتواند موضوع بازگشایی توس۷۰ را ازطریق مراجع قانونی پیگیری کند، میافزاید: شهرداری با مالک این زمین بیش از ۱۰ مرتبه مذاکره کرده است و قبلا که طرح تفصیلی روی زمین ایشان اعمال نشده بود، برای این زمین ۳۰۰میلیاردتومان مطالبه داشت.
اکنون طرح تفصیلی، وسط ملک ایشان را به عنوان معبر تثبیت کرده و هزینههای شهرداری یکدهم کاهش پیدا کرده است. دستگاه قضا هم اعلام آمادگی کرده و تمامقد برای حمایت از منافع مردم پشت شهرداری و شورای شهر است.
۱۵ بهمن۱۴۰۱
بعد از سالها ناامیدی اهالی و کشمکش با صاحب ملک انتهای توس۷۰، طرح تفصیلی جدید شهری ابلاغ میشود که براساس آن، بازگشایی معبر توس الزامی است. پیش از این، دست شهرداری بسته بود و باید برای بازگشایی این خیابان به هر نحوی رضایت صاحب ملک را جلب میکرد، اما بعد از طرح تفصیلی جدید، مدیریت شهری دست بالا را دارد.
۳ اسفند ۱۴۰۱
سیدابوالفضل عبادیراد، دبیر پیشگیری از وقوع جرم مناطق ۹ و ۱۰، در نامهای به معاونت قضایی دادگستری استان خراسان رضوی، بر لزوم بازگشایی معبر توس ۷۰ تأکید میکند. او در این نامه یادآور میشود که بار ترافیکی سنگین در این خیابان مشکلات اجتماعی بسیاری ایجاد کرده است که از میان آنها میتوان به درگیری و زدوخورد بین اهالی اشاره کرد.
۸ اسفند ۱۴۰۱
سیدامیر مرتضوی، معاون قضایی رئیس کل دادگستری استان خراسان رضوی، نامهای به شهردار منطقه ۱۰ ارسال میکند و شرایط بازگشایی خیابان توس ۷۰ را جویا میشود.
۱۴ اسفند ۱۴۰۱
دراینروز، شهردار وقت منطقه ۱۰، سعید اکبریان، نامهای را برای معاون قضایی و رئیس کل دادگستری خراسان رضوی ارسال و تأکید میکند که این معبر نیازمند بازگشایی است. او دراین نامه خواستار تملک ملک از طریق اعمال قانون ماده ۹ میشود.
۱۷ فروردین ۱۴۰۲
فرزاد بهشتیتوندری، معاون دادستان عمومی و انقلاب استان خراسان رضوی، پساز بازدید میدانی از این خیابان و ضرورت اقدام فوری، در نامهای به شهردار منطقه ۱۰، شرایط بازگشایی خیابان توس۷۰ را جویا میشود.
۵ خرداد ۱۴۰۲
بیشاز هزارنفر از اهالی محله خاتمالانبیا (ص) استشهادنامهای را امضا و آن را برای سیدهادی شریعتیار، معاون دادستان عمومی و انقلاب خراسان رضوی، ارسال میکنند؛ آنها در این نامه به ضرورت بازگشایی معبر توس۷۰، معضلات آن و لزوم دخالت فوری دستگاههای اجرایی اشاره میکنند.
۱۰ مرداد ۱۴۰۲
پساز معارفه وحید برجستهنژاد، شهردار منطقه ۱۰، فعالیتها برای بازگشایی معبر توس۷۰ شدت بیشتری پیدا میکند. او در روز معارفهاش به همراه طهوریانعسکری، رئیس کمیسیون حاشیه شهر شورای اسلامی در مسجد خاتمالانبیا (ص)، حضور پیدا میکند و وعده میدهد که موضوع بازگشایی خیابان امامزمان (عج) درحال پیگیری است.
۱۸ آبان ۱۴۰۲
محمدرضا قلندرشریف، شهردار مشهد، در نامهای به رئیس شورای اسلامی شهر، خواستار اعمال ماده۹ لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و املاک درباره ملک خیابان توس۷۰ میشود.
۵ دی ۱۴۰۲
لایحه طرح اعمال ماده۹ نحوه خرید و تملک اراضی و املاک درباره خیابان توس۷۰ در صحن شورای اسلامی شهر مشهد به تصویب میرسد پس از آن برای ادامه روند قانونی به فرمانداری و سپس دادگستری مشهد ارجاع میشود.
* این گزارش چهارشنبه ۱۱ بهمنماه ۱۴۰۲ در شماره ۵۵۷ شهرآرامحله منطقه ۹ و ۱۰ چاپ شده است.